Openbaar onderzoek Duras

 

De Durassquare is vandaag een levendig plein waar mensen van alle kanten/omliggende straten toegang toe hebben. Het park wordt veel gebruikt, en werkt goed. Er zijn zeker mogelijkheden tot verbetering, maar dan dient wel iets met een visie op duurzaamheid gepland te worden. Naast de vele kriskras aangelegde paden (die druk gebruikt worden) zijn er door de gebruikers / buurtbewoners nog een aantal bijkomende paadjes (zogenaamde olifantenpaadjes) ingelopen. De huidige domomietbedekking is prima voor voetgangers en trekt geen fietsers aan en zeker geen e-scooters of skateboarders.

 

Het aangevraagde plan stelt voor om in plaats van de vele (semi-permeabele) paden in dolomiet een beperkt aantal paden te behouden en uit te voeren in ondoordringbaar beton. Enkel aan de westkant (Schuitenkaai) zou dolomiet behouden blijven. Hierbij stellen zich twee belangrijke problemen:

• Het plan gaat ervan uit dat fietsers (en gelijkgestelden zoals e-scooters) het westelijk pad zullen gebruiken en dat de hoofdas (en bij uitbreiding de andere paden) “uitsluitend en volledig bestemd is voor voetgangers” gewoon omdat “een parallelle as aan de westzijde van het plein wordt als gedeelde ruimte aangelegd”. Dat is mooi op papier, maar de realiteit is vanzelfsprekend anders. Fietsers (en zeker e-scooters met hun kleine wieltjes) verkiezen het mooi vlakke gewassen beton over dolomiet. Zij worden als het ware gelokt om de hoofdas gebruiken. Er is nauwelijks een handhaving die dat kan tegenhouden. Ook skaters zullen genieten van het beton, en de zo belangrijke rust van de wandelende buurtbewoners op de centrale paden verder tenietdoen. Ter illustratie: tijdens ons laatste bezoek aan de plek kwamen we niet één fietser tegen op het dolomieten pad, wel enkele op het beton aan de zuidkant.
• Het plan behoudt een centraal pad van de Brandhout & Baksteenkaai naar de Ieperlaan/Arduinkaai, en een dwarspad van de Barchonstraat naar de Vaartstraat. Iets noordelijker komt er een tweede dwarspad dat geen enkele functie heeft behalve mooi te zijn op een plan van een architect[1], want het gaat van nergens naar nergens. De directe toegang vanuit de Sint Andriesstraat is afgesloten, en een heleboel verbindingen die vandaag veel gebruikt worden (bvb Vaartstraat naar Ieperlaan, Barchonstraat naar Brandhoutkaai, Vaartstraat naar Sint Andriesstraat) worden opgeheven en dwingen de voetgangers een onnodige omweg te maken[2].

 

De toelichtingsnota stelt de noodzaak zwart op wit : “De heraanleg van de openbare ruimte van gevel tot gevel, met de daarbij horende herorganistatie van de parkeerplaatsen, is zeer ambitieus, maar op langere termijn noodzakelijk.” In een volgende stap stelt de ontwerper (of opdrachtgever) de perimeter van het plan echter zo in dat er niet aan de parkeerplaatsen geraakt wordt. Dit wordt verder verdedigd[3] met een vage omschrijving dat “een herstructurering van de parkeerplaatsen …niet dezelfde timing of dezelfde urgentie (heeft)”. Dit is onzinnig en eigenlijk hypocriet. Het leefbaarder maken van het stadscentrum is urgent. En dat doet men niet met een bloemenweide die platgelopen gaat worden door gebrek aan inzicht in hoe de bewoners naar waar willen wandelen. Dat doet men onder andere door het ruimtebeslag van de wagen te verminderen en deze ruimte aan de bewoners te geven, temeer daar dit een van de wijken in Brussel is met het kleinste aandeel van bewoners die een wagen hebben. Door een aanleg enkel binnen de gebruikte parameter te beschouwen “betonneert” men het bestaan van de parkeerplaatsen. Het zou een ongehoorde verkwisting van overheidsmiddelen zijn om alles nu eerst aan te leggen binnen de beperkte perimeter en deze dan over enkele jaren uit te breiden met de 2-5 meter die de parkeerstroken nemen. Met die ruimte kan dan niet veel zinnigs meer gedaan worden, dus geven we nu al het argument voor over 5 of 10 jaar om de parkeerplaatsen toch zeker niet weg te nemen.

GoodMove heeft een – vergeleken met Parijs vrij zwakke – ambitie om op 10 jaar tijd 65.000 parkeerplaatsen op het openbaar domein af te schaffen. Dat betekent 6500 per jaar. We halen dat ritme helemaal niet. De leefbaarheid van de stad is niet gediend met mooie plannen en theorieën die niet in de praktijk omgezet worden. Laat ons de parkeerplaatsen (en de rijbaan) in een globaal plan voor de Durassquare opnemen en er iets zinnig van maken. Een degelijk ontwerp zou inderdaad de heraanleg gevel-tot-gevel bekijken en zich afvragen of het niet zinnig zou zijn om ofwel de Schuitenkaai/Timmerhoutkaai ofwel de Steenkoolkaai/Kalkkaai volledig in het park te integreren.

 

Omwille van bovenstaande redenen vragen we aan de overlegcommissie een negatief advies uit te brengen, en aan de vergunningsverlenende overheid om de vergunning te weigeren.

 

[1] Cryptisch omschreven in de begeleidende nota als “Het voorstel om een circulatie-as voor voetgangers aan te leggen, impliceert een reorganisatie van de verschillende functies in de openbare ruimte en zorgt voor een betere leesbaarheid van de mobiliteitsstromen”

[2] In tegenspraak met de mooie omschrijving “De nieuwe verdeling van de functies maakt het mogelijk de ruimtelijke structuur van het plein te openen”

[3] “Bovendien bevat de interventieperimeter enkel de aanleg van het park en niet die van de wegen, parkeergelegenheid of andere openbare ruimte. In een tweede fase stelt het masterplan een herinrichting van wegenis en een herstructurering van de parkeerplaatsen voor (langsparkeren in de wijk en de aanleg van regentuinen voor het beheer van regenwater). Deze verschillende inrichtingen hebben niet dezelfde timing of dezelfde urgentie. Vandaar de keuze om de nadruk te leggen op de urgentie voor de heraanleg van square Marguerite Duras.”